دندان های عقل که به عنوان دندان های سوم آسیاب یا دندان های مولر سوم نیز شناخته می شوند، معمولاً در سنین نوجوانی تا اوایل بیست سالگی ظاهر می شوند. این دندان ها در قسمت پشت دهان قرار دارند و در اکثر افراد، به دلیل کمبود فضای کافی در فک، به درستی رشد نمی کنند. این عدم رشد صحیح می تواند منجر به مشکلات مختلف دندانی و دهانی شود که گاهی اوقات نیاز به استخراج دندان عقل را ضروری می سازد. در این مقاله، به بررسی دلایل کشیدن دندان عقل، فرآیند جراحی، عوارض احتمالی و مراقبت های پس از عمل خواهیم پرداخت.
آنچه در این مقاله می خوانید
یکی از اصلی ترین دلایل درآوردن دندان عقل، عدم فضای کافی در فک است. وقتی دندان های عقل به درستی و به طور کامل رشد نمی کنند، ممکن است باعث ایجاد فشار بر روی دندان های دیگر شوند. این فشار می تواند باعث انحراف، شلوغی دندان ها و مشکلات در بایت (آسیا کردن) شود.
دندان های عقل ممکن است به طور کامل از لثه بیرون نیایند و درون استخوان فک یا لثه باقی بمانند. این وضعیت به نام دندان های نهفته یا نیمه نهفته شناخته می شود و می تواند منجر به عفونت، التهاب و درد شود.
در برخی از موارد دندان های آسیاب که به درستی رشد نمی کنند، می توانند باعث تجمع باکتری ها و پلاک های دندانی شوند. این وضعیت می تواند منجر به التهاب لثه (پریودنتیت)، عفونت و حتی ایجاد کیست دندان شود.
دندان های عقل ممکن است به دلیل نحوه رشد نادرست، به دندان های مجاور آسیب رسانده و نهایتا پوسیدگی دندان را ایجاد کنند، این آسیب می تواند نیاز به کشیدن دندان را تشدید کند.
خارج کردن دندان عقل با دو روش انجام می شود. دندان های که به طور کامل رشد کرده باشد با روش ساده و دندان های نیمه نهفته یا نهفته باشند، به جراحی خارج می شوند. به طور کلی فرایند استخراج دندان شامل موارد زیر است:
قبل از انجام درآوردن دندان عقل، دندانپزشک یا جراح دندان باید ارزیابی دقیقی از وضعیت دندان ها و ساختار فک انجام دهد. این ارزیابی شامل بررسی تاریخچه پزشکی، معاینه فیزیکی و عکس دندان یعنی تصویربرداری های رادیوگرافی مانند اشعه X و سی تی اسکن است.
اشعه X برای بررسی موقعیت دندان های عقل و تعیین عمق نهفتگی آن ها استفاده می شود. سی تی اسکن نیز برای تحلیل دقیق تر از ساختار استخوان و دندان ها به کار می رود.
با توجه به نتایج ارزیابی، دندانپزشک یا جراح برنامه ریزی لازم برای جراحی یا در آوردن دندان عقل را انجام می دهد. این برنامه ریزی ممکن است شامل تعیین نوع بی حسی، تکنیک های جراحی و ابزارهای مورد نیاز باشد.
بی حسی موضعی برای آرامش و بی درد بودن ناحیه جراحی استفاده می شود و در موارد هوشی عمومی در جراحی پیچیده تر به کار می رود.
استخراج دندان عقل معمولاً در مطب دندانپزشک یا کلینیک دندانپزشکی انجام می شود و شامل مراحل زیر است:
برش لثه: برای دسترسی به دندان نهفته، ممکن است نیاز به برش لثه باشد.
استخراج دندان: پس از نمایان شدن دندان، جراح آن را با استفاده از ابزارهای مخصوص خارج می کند.
بستن لثه: پس از کشیدن دندان و در صورت نیاز، لثه ممکن است با بخیه بسته شود.
پس از جراحی یا خارج کردن دندان با روش ساده، رعایت مراقبت های لازم برای تسریع روند بهبود و کاهش عوارض ضروری است. این مراقبت ها شامل استفاده از داروهای مسکن و ضد التهاب طبق دستور، شستشوی دهان با محلول های ضدعفونی و مسواک زدن با دقت، پرهیز از غذاهای سخت و پرهیز از فعالیت های شدید است.
عفونت و التهاب در ناحیه جراحی یکی از عوارض شایع پس از استخراج دندان عقل است. این وضعیت ممکن است به دلیل عدم رعایت بهداشت دهان، تجمع پلاک و باکتری ها یا مشکلات در بهبود زخم ایجاد شود.
تورم و درد دندان مورد نظر معمولاً پس از عمل جراحی طبیعی است، اما در صورت شدت زیاد یا ادامه دار بودن، نیاز به مشاوره با دندانپزشک وجود دارد.
خونریزی پس از درآوردن دندان عقل ممکن است در برخی موارد طولانی تر از حد معمول ادامه یابد. در چنین مواردی، ممکن است نیاز به مراجعه مجدد به دندان پزشک برای بررسی و درمان باشد.
در برخی موارد نادر، خارج کردن دندان عقل ممکن است منجر به آسیب به ساختارهای مجاور مانند دندان های دیگر، عصب ها یا استخوان فک شود. این وضعیت معمولاً به دلیل پیچیدگی های جراحی یا موقعیت غیرمعمول دندان عقل رخ می دهد.
انتخاب دندان پزشک یا جراح دندان با تجربه و متخصص در جراحی دندان های عقل می تواند به کاهش خطرات و عوارض کمک کند. اطمینان از مهارت و تجربه جراح می تواند به انجام موفق جراحی و بهبود سریع تر کمک کند.
رعایت بهداشت پس از جراحی کشیدن دندان عقل، برای جلوگیری از عفونت و التهاب ضروری است. استفاده منظم از مسواک، نخ دندان و محلول های ضدعفونی به حفظ بهداشت دهان کمک می کند.
رعایت دستورالعمل های دندانپزشک برای مراقبت های پس از عمل، شامل مصرف داروهای تجویز شده، رعایت رژیم غذایی مناسب و استراحت کافی، می تواند به تسریع روند بهبود و کاهش عوارض کمک کند.
کشیدن دندان عقل یک روش رایج است که به دلیل مشکلات مختلف دندانی و دهانی ممکن است، ضروری باشد. این کار می تواند به بهبود سلامت دهان و دندان، جلوگیری از عوارض و افزایش کیفیت زندگی کمک کند. با این حال، برای کاهش عوارض و تسریع روند بهبود، رعایت مراقبت های لازم قبل و پس از جراحی، انتخاب جراح با تجربه و رعایت بهداشت دهان و دندان از اهمیت بالایی برخوردار است.
با توجه به پیشرفت های تکنولوژیک و مهارت های جراحی، بیشتر مشکلات مربوط به استخراج دندان عقل به خوبی قابل مدیریت و درمان هستند.
در روز اول معمولا بعد از کم شدن اثر بی حسی دندان درد بیشتری را احساس خواهید کرد اما نهایتا با گذشت 3 روز یعنی 72 ساعت این درد کاهش خواهد یافت. اگر بعد از گذشت این زمان میزان درد کاهش نیافت مراجعه به دندانپزشک امری ضروریست.
به دلیل التهاب، تورم و درد، پزشکان توصیه می کنند که از غذاهای نرم و آبکی بیشتر استفاده شود تا قوت اولیه طی نهایتا 3 روز بازگردد. شما می توانید از غذاهایی مثل پوره سیب زمینی، سوپ، عدسی، مخلوط ماست با برنج و مرغ یا گوشت، و دیگر موارد بهره مند شوید.
معمولا خارج کردن دندان عقل از ناحیه بالا دهان به 2 دلیل آسان تر از ناحیه پایین می باشد. ریشه دندان های بالا به دلیل مخروطی بودن، نبست به دندان های پایین فضای بسته تری را اشقال نمی کنند. استخوان های ناحیه پایین معمولا سفت تر از ناحیه بالا می باشد.